Gmina Łochów - historycznie

Teren Gminy Łochów leży na pograniczu Mazowsza i Podlasia. W średniowieczu obszar ten porastała Puszcza Biała, której lasy po lewej stronie Bugu nazwano Puszczą Kamieniecką a jej środkową część – Łochowcem, czyli fragmentem puszczy będącym  terenem reprezentacyjnych wypraw łowieckich. Dzisiejsze Lasy Łochowskie są jedynie pozostałością po dawnych uroczyskach, gęstych borach i dąbrowach dawniejszych puszczy.  Kamieńczyk, zwany niegdyś Kamieńcem Mazowieckim, stanowił rezydencję myśliwską książąt mazowieckich. W roku 1526 Mazowsze zostało inkorporowane do Królestwa Polskiego. Wówczas to Puszcza Kamieniecka  z Łochowem stała się własnością królów polskich.

Łochów został lokowany na prawie chełmińskim jako wieś w 1378 przez księcia mazowieckiego, Siemowita III i nadany na własność Wawrzyńcowi Pieńce. Na przełomie XIV i XV wieku właścicielem dóbr łochowskich został bliski współpracownik księcia mazowieckiego Janusza I Starszego Wawrzyniec z Targowego. Był on członkiem rodu Kuszabów herbu Kuszaba, który w XVI wieku przyjął nazwisko Łochowscy. Rodzina ta była w posiadaniu wsi do XVII wieku. W XVIII wieku Łochowo przeszło na własność rodziny Kuszlów. Pod koniec XVIII wieku było krótko współwłasnością rodów Hryniewiczów i Zielińskich. W 1800 część dóbr łochowskich należącą do Ignacego Zielińskiego nabyła rodzina Hornowskich herbu Korczak. W 1848 na licytacji cały majątek łochowski kupił Józef Hornowski.

6 listopada 1858 Józef Hornowski sprzedał cześć swoich gruntów pod budowę Kolei Warszawsko-Petersburskiej. Otwarcie linii kolejowej w 1862 spowodowało rozwój miejscowości. W 1868 została oddana do użytku stacja osobowo-towarowa Łochów. Od razu przydzielono jej ważną rolę, co widoczne było w rodzaju i wielkości zabudowy. Wzniesiono murowany dworzec, co było osobliwe na istniejącym tu w XIX wieku bezludziu.. W pobliżu Łochowa w 1873 roku została otwarta fabryka podkładów kolejowych w Baczkach.

W 1871 pożar strawił znaczną część zabudowy wsi położonej nad rzeką. W wyniku tego zdarzenia osadnictwo w miejscowości zaczęło się rozwijać głównie w pobliżu torów kolejowych. W 1882 w związku z rusyfikacją nazw polskich w Królestwie Polskim urzędowo Łochowo otrzymało nazwę Łochów.

W 1878 Józef Hornowski przepisał majątek Łochowo swojemu powinowatemu, Medardowi Stanisławowi Downarowiczowi herbu Przyjaciel, który w 1882 odsprzedał go właścicielowi Jadowa Zdzisławowi Zamoyskiemu. Zamoyscy byli w posiadaniu dóbr łochowskich do 1919. W 1919 majątek Łochów jako posag Izabelli Zamoyskiej przeszedł na własność rodziny Kurnatowskich herbu Łodzia. Nowy właściciel dóbr łochowskich Eryk Kurnatowski był znanym w II Rzeczypospolitej pasjonatem koni. W 1931 założył on w Łochowie stadninę, która w latach 1935–1939 była notowana na pierwszym miejscu wśród wszystkich stajni w Polsce. Największymi sukcesami hodowli było pięciokrotne zdobycie Wielkiej Warszawskiej oraz prawie wszystkich nagród imiennych w na torze wyścigów konnych w Warszawie.

Kampania wrześniowa zakończyła istnienie w Łochowie stadniny. Po wkroczeniu wojsk niemieckich konie należące do rodziny Kurnatowskich zostały skonfiskowane i wywiezione do Mariendorfu w Brandenburgii.

W 1944 dobra łochowskie zostały znacjonalizowane, a następnie rozparcelowane. Rozpoczęto odbudowę infrastruktury kolejowej, która uległa prawie całkowitemu zniszczeniu w sierpniu 1944.

W latach 50. XX w. rozpoczął się dynamiczny rozwój miejscowości. 17 grudnia 1968 Łochów otrzymał prawa miejskie. Do miasta włączono osady Wymysły i Baczki Fabryczne. Zaczęto budować i wytyczać nowe ulice. Zaczęły powstawać nowe domy prywatne, głównie parterowe, ceglane. W latach 70. XX w. rozbudowano zakłady pracy w Baczkach i Ostrówku. W latach 1974–1977 wybudowano w mieście kościół i ustanowiono przy nim siedzibę przeniesionej w 1976 z Budzisk parafii Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny.

Opr. Rafał Krasieńko